Persbericht
25 oktober 2023
“Het geweld moet stoppen. Nu.”
Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez trekt opnieuw aan de alarmbel over de humanitaire toestand in Gaza en pleit voor een onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren. Daarbij vraagt de minister dat er permanente humanitaire corridors worden opgezet waardoor hulpverleners en goederen het gebied veilig kunnen bereiken, en dat er een ‘humanitair notificatiesysteem’ komt waarbij de hulp op gezette en voorspelbare tijden kan geleverd worden aan mensen in nood. “Hulpverleners doen wat ze kunnen en levensreddende humanitaire goederen beginnen toe te komen in Gaza. Maar zonder een humanitair staakt-het-vuren kan de noodhulp niet tot bij iedereen geraken. De tijd dringt. Het geweld moet stoppen. Nu.”
Na 18 dagen oorlog is de situatie in Gaza schrijnend.
Er zijn meer dan 5100 doden, waarvan bijna de helft kinderen. In de laatste 24 uur alleen al zijn er honderden slachtoffers gevallen door intense bombardementen van het Israëlische leger. Meer dan duizend andere zijn vermist en liggen vermoedelijk nog onder het puin. Een half miljoen Gazanen zijn gevlucht naar het zuiden, maar er zijn niet genoeg shelters om iedereen op te vangen. Duizenden mensen zitten opeengepakt in scholen en noodopvang met onvoldoende toiletten, douches en drinkbaar water. De Wereldgezondheidsorganisatie vreest voor een uitbraak van cholera. Omdat er ook luchtaanvallen worden uitgevoerd in het zuiden van Gaza keren sommige mensen terug naar het noorden, ondanks de dreiging van een grondoffensief.
“Voor de burgers in Gaza is elke dag een strijd om te overleven. Water en voedsel zijn zo schaars dat alles strikt moet worden gerantsoeneerd. Iedereen krijgt 1 liter water per dag toebedeeld: om van te drinken, om mee te koken, om zich te wassen. Ter vergelijking: hier in België verbruiken we per persoon op een normale dag zo’n 95 liter. Medische voorraden slinken zienderogen. Sinds 10 oktober is de elektriciteitstoevoer vanuit Israël afgesloten. De situatie is wanhopig,” voegt Gennez toe.
Door de toeloop van gewonden in ziekenhuizen – zo’n 15.000 mensen – en het gebrek aan elektriciteit en medicijnen kunnen mensen nauwelijks nog de zorg krijgen die ze nodig hebben. De chemobehandeling van 9000 kankerpatiënten dreigt te worden afgebroken door de erbarmelijke omstandigheden in het enige ziekenhuis in Gaza met een gespecialiseerde kankerafdeling. 50.000 vrouwen zullen in de komende maand moeten bevallen zonder medische ondersteuning. De VN waarschuwt dat ook de brandstof die de noodgeneratoren voorlopig draaiende houdt binnen enkele dagen op zal zijn. Dat zou het doodvonnis betekenen voor honderden patiënten, waaronder ook tientallen pasgeboren baby’s in couveuses. Zonder elektriciteit of brandstof kan er ook geen water meer gezuiverd worden, waardoor sommige mensen hun toevlucht nemen tot het drinken van zout water, met alle gevolgen van dien.
Ondertussen worden meer dan 200 onschuldige Israëlische burgers vastgehouden door Hamas. Velen onder hen zijn kinderen en ouderen. Sommigen zijn ziek en hebben dringend specifieke, levensreddende medicatie nodig. Naast de eis voor hun onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating, is het cruciaal dat humanitaire organisaties toegang krijgen tot de gijzelaars om de nodige medische bijstand te leveren.
“Sinds het begin van de oorlog staan we in regelmatig contact met de Belgische ngo’s die actief zijn in Gaza, en onze lokale medewerkers. Deze ochtend zat ik ook samen met enkele familieleden van de Israëlische gegijzelden. Al hun getuigenissen maken een diepe indruk. De dagelijkse strijd om te overleven. Hulpverleners die onder de vallende bommen blijven voortdoen. Ouders die niet weten of hun kinderen nog leven; kinderen die hun ouders onder gruwelijke omstandigheden hebben verloren. De gevechtslinies zijn getrokken, maar het verdriet en menselijke leed, de waarde van een leven, zijn aan beide kanten dezelfde. Daarom moeten we blijven pleiten voor de-escalatie. We kunnen als Europa niet de mond vol hebben van mensenrechten en het internationaal recht, en tegelijkertijd nalaten om een humanitair staakt-het-vuren te vragen,” aldus Gennez.
Ook de materiële schade is niet te overzien. Sinds 7 oktober zijn een derde van alle woonhuizen in Gaza vernield of beschadigd. Hele wijken zijn platgebombardeerd, scholen en ziekenhuizen – inclusief die gesteund door internationale solidariteit – liggen in puin.
Bij recente luchtaanvallen is ook een Belgisch ontwikkelingsproject getroffen. Het gaat over een jeugd- en innovatiecentrum in het zuiden van Gaza waar jongeren terecht konden voor opleidingen en sociale en culturele activiteiten.
“Uiteraard volgen we onze projecten in Gaza nauwgezet op. In de komende weken zal ik samen met mijn Europese collega’s bekijken hoe we de schade aan infrastructuur gefinancierd door internationale solidariteit en de impact op onze ontwikkelingsprojecten gedetailleerd in kaart kunnen brengen,” aldus Gennez.
Humanitaire hulp begint nu langzaamaan door te sijpelen via de grensovergang met Egypte. Sinds het weekend zijn er 54 trucks met hulpgoederen aangekomen in Gaza. “Positief nieuws, maar het is niet genoeg,” zegt Gennez. “Volgens de VN is het equivalent van minimum 100 trucks per dag nodig om aan de torenhoge humanitaire noden te voldoen.”
En terwijl de ogen van de wereld op Gaza gericht zijn, neemt ook het geweld op de Westelijke Jordaanoever toe. Sinds 7 oktober zijn 95 Palestijnse burgers, waaronder 20 kinderen, gedood door Israëlische kolonisten. Meer dan 540 mensen in 13 dorpen hebben onder dwang hun huis moeten verlaten. Intimidatie en vuurgevechten zijn nu dagelijkse kost voor de bewoners.
Gennez zegt: “Ik ben ernstig bezorgd over de situatie in de Westelijke Jordaanoever. Een spiraal van haat en geweld dreigt nu ook een tweede front te openen en de hele regio mee te sleuren in de oorlog. De aandacht van de internationale gemeenschap is nu volledige gericht op Gaza, maar ook in de rest van de bezette Palestijnse gebieden moet het internationaal recht gerespecteerd worden.”