Persbericht

Minister Gennez zet Palestina op de Europese agenda

Op de informele EU-raad van ministers van Ontwikkelingssamenwerking slaat minister Gennez alarm over het escalerend geweld en de krimpende ruimte voor samenleven, democratie en het maatschappelijke middenveld in de bezette Palestijnse gebieden. Ze roept haar Europese collega’s op om samen actie te ondernemen: “2023 is nu al het meest gewelddadige en dodelijke jaar in het Israëlisch-Palestijns conflict in meer dan 10 jaar. Het escalerend geweld en systematisch bezetten van Palestijnse gemeenschappen, met de sloop van huizen en scholen, maakt het dagelijks leven nagenoeg onmogelijk. Het geweld en de spanningen hebben ook verregaande gevolgen voor lokale organisaties die zich inzetten voor democratie en gelijke rechten, én voor de ontwikkelingsprojecten die mee zijn opgebouwd met Europese steun. Europa kan niet lijdzaam blijven toekijken.”

Volgens een recent officieel rapport van de VN-mensenrechtenraad staat de civiele samenleving en het middenveld in de bezette Palestijnse gebieden onder enorme druk. Door intimidatie, doelgerichte wetgeving, pesterijen en zelfs bruut geweld, zowel door de Israëlische autoriteiten als door actoren in Palestina zelf, krijgen organisaties die opkomen voor mensenrechten het er steeds moeilijker. Vooral vrouwelijke activisten moeten het ontgelden.

“In Israël winnen extremen aan invloed. In de Israëlische pers liet minister van Financiën Smotrich optekenen het dorp Huwara op de Westelijke Jordaanoever van de kaart te willen vegen. Israëlische kolonisten gaan steeds driester te werk in de Westbank, met gedoogsteun van de Israëlische regering. Ook in de bezette Palestijnse gebieden wordt de ruimte voor democratie en een open publiek debat kleiner. Meer dan twee jaar na de geplande datum zijn er nog altijd geen verkiezingen georganiseerd en vrijheid van meningsuiting staat onder druk. Kortom, de groeiende invloed van extremen maakt een vreedzame, duurzame oplossing van het conflict alsmaar moeilijker,” zegt Gennez.

Minister Gennez heeft daarom expliciet de verslechterde situatie in Palestina en het toenemend geweld op de agenda van de informele Europese raad voor ministers van Ontwikkelingssamenwerking geagendeerd. België is al langer pleitbezorger van een duurzame tweestatenoplossing in Israël én Palestina. Daarom ook dat Gennez haar Europese collega’s opnieuw opriep om samen te werken aan een traject dat kan leiden tot die tweestatenoplossing, uiteraard in een meer gecoördineerd internationaal verband. Ze stelde ook voor om met Team Europe de situatie ter plekke te monitoren en evalueren. Zo kan de impact op Europese ontwikkelingsprojecten en organisaties die met EU-steun werken nog beter in kaart worden gebracht. De oproep oogstte bijval van verschillende landen, waaronder Spanje, de huidige voorzitter van de Europese Raad, Italië, Luxemburg, Ierland, Portugal en Cyprus, en van de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid van de EU, Josep Borrell.

Naast de eis voor meer aandacht en permanente monitoring zal België zelf het goede voorbeeld geven: “Onze internationale solidariteit zal extra inzetten op het versterken van het middenveld in Palestina via het Civic Space Fund. Dat is een fonds dat we zopas hebben opgericht om mensenrechtenorganisaties en -activisten in de partnerlanden van onze ontwikkelingssamenwerking te ondersteunen. We moeten blijven opkomen voor democratie en mensenrechten, en we moeten blijven vechten tegen extremen, waar dan ook. Als we nu niet handelen, wanneer dan wel?”, aldus Gennez.

Op de vergadering was er, naar aanleiding van de staatsgreep in Niger, ook overleg over de instabiliteit in de Sahel en de impact op de ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp van de EU en haar lidstaten. Een discussie over de hervorming van de Multilaterale Ontwikkelingsbanken en de ‘triple transition’ - sociaal, digitaal, klimaat – maakten de agenda compleet. Minister Gennez gaf tot slot nog een voorsmaakje van de prioriteiten van het Belgisch EU-voorzitterschap vanaf januari 2024: gezondheid als belangrijke bouwsteen voor duurzame welvaarstaten, ook in het Globale Zuiden.