België stelt voor schuld van Mozambique kwijt te schelden in ruil voor klimaatinvesteringen
Naast de ondertekening van een nieuw samenwerkingsprogramma met Mozambique heeft Minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez ook een brief overhandigd aan de Mozambikaanse overheid met daarin een voorstel van de Belgische regering voor een zogenaamde ‘debt-for-climate swap’. Een deel van de Mozambikaanse schuld die uitstaat bij de Belgische staat zal worden kwijtgescholden, in ruil voor investeringen in de strijd tegen de klimaatcrisis.
“In ruil voor een gedeeltelijke kwijtschelding van de staatsschuld vragen we de overheid van Mozambique zich te engageren om met het vrijgekomen geld het loss and damages luik van ons nieuw samenwerkingsprogramma, dat volledig in het teken staat van de strijd tegen de klimaatcrisis, te versterken. Het gaat hier over projecten die mensen helpen zich beter voor te bereiden op de gevolgen van de klimaatverandering, zodat toekomstige schade en verliezen vermeden kunnen worden. Dat zijn bijvoorbeeld vroege waarschuwingssystemen voor cyclonen en het verbouwen van huizen en scholen zodat ze weerbaarder zijn tegen extreem weer. Zo vangen we twee vliegen in één klap. De uitstaande schuld verkleint, en we mobiliseren extra middelen voor de strijd tegen de klimaatcrisis,” legt Gennez uit.
En dat is hard nodig in Mozambique. Het land is extreem gevoelig voor de gevolgen van de klimaatverandering. Volgens de Global Climate Index staat het in de top 10 van landen die het hardst getroffen worden. Stormen en overstromingen worden elk jaar intenser, met veel schade en slachtoffers tot gevolg. De Mozambikaanse bevolking is daarom zelf vragende partij voor projecten die inzetten op groene energie en die hen helpen zich aan te passen aan de veranderende weersomstandigheden. Tegelijkertijd heeft de overheid niet de nodige capaciteit om een uitgebreid klimaatbeleid te voeren.
De swap bedraagt zo’n 2,4 miljoen euro, bijna de helft van de volledig uitstaande schuld (5,6 miljoen euro). Het is de eerste keer dat België een dergelijk voorstel doet aan een van zijn partnerlanden. Minister Gennez overhandigde de brief aan de Mozambikaanse Minister van Buitenlandse Zaken en Samenwerking, Verónica Macamo, na de officiële ondertekening van het nieuwe samenwerkingsprogramma.
“Als we de klimaatcrisis serieus willen aanpakken, dan zullen de Afrikaanse landen mee moeten. Maar dan moeten we de realiteit ook onder ogen zien. Op dit moment is Afrika verantwoordelijke voor slechts 4% van de wereldwijde CO2-uitstoot, maar ondervindt het wel de meeste schade door klimaatrampen, zoals uitzonderlijke overstromingen en droogte. Dat kost honderden miljarden euro’s – 50 miljard per jaar tegen 2050 volgens sommige schattingen. Tegelijkertijd vragen we hen fossiele brandstoffen niet te gebruiken, en in plaats daarvan over te schakelen op groene alternatieven, wat om extra investeringen vraagt. We kunnen niet over solidariteit en ontwikkeling spreken als we de Afrikaanse landen niet bijstaan in de transitie naar een meer klimaatvriendelijke economie. En daarvoor moeten we verder durven kijken dan ‘traditionele’ financiële steun. Een debt-for-climate swap is een innovatieve en creatieve manier om solidariteit tussen het Globale Noorden en Zuiden concreet en werkbaar te maken. Ik ben dan ook tevreden dat België een van de pioniers is op dit gebied.”
De aankondiging komt er tijdens de dienstreis naar Mozambique, waar de minister projecten bezoekt van de Belgische ontwikkelingssamenwerking.
“Wat me opvalt hier in Mozambique is hoe betrokken de mensen zijn bij onze projecten. Op het terrein kunnen we echt de steun van onderuit zien. Alles begint bij een simpele vraag: wat zijn de grootste problemen, en wat hebben jullie nodig om die op te lossen? Die geïntegreerde aanpak, over verschillende organisaties heen, en met verschillende donors, maakt een wereld van verschil,” aldus Gennez.
Het voorstel voor de debt-for-climate swap is mee ondertekend door de Belgische Ministers van Financiën en Buitenlandse Zaken. Als de Mozambikaanse regering instemt, zal het finale voorstel goedgekeurd moeten worden door de federale regering. De debt-for-climate swap zou afgerond moeten zijn tegen de COP28.